رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران میگوید: مازوتسوزی معلول سیاستهایی است که در سالهای اخیر نسبت به حاملهای انرژی اعمالشده است. قرار بود از زمان برنامه سوم توسعه قیمتهای حاملهای انرژی بهصورت پلکانی افزایش یابد، ولی چنین نشد. نرخ سرمایهگذاری در این صنعت بسیار پایین است و باید تعرفه گذاریها اصلاح شود.
آلودگی در هوا شهرهای بزرگ کشور ادامه دارد؛ عدهای انگشتشان بهسوی سوختن «مازوت» نشانه رفته و عدهای دیگر تولید ارز دیجیتال و مزرعههای استخراج بیتکوین را سبب بالا رفتن مصرف برق میدانند. ازآنجاکهعمده برق تولیدی کشور از طریق نیروگاههای حرارتی وارد شبکه میشود که با سوخت فسیلی کار میکنند این افزایش مصرف به افزایش بیشتر سوختهای فسیلی منجر شده و درنتیجه آلودگی هوا را به فعالیت مزارع تولید بیتکوین نسبت دادهاند.
حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران میگوید: آلودگی هوا را به سوخت مازوت نسبت میدهند؛ مازوتسوزی و متعاقب آن آلودگی هوا، معلول بوده و همه اینها نتیجه تصمیماتی است که بهموقع اتخاذ نشده است. مصرف گاز در بخش خانگی از مرز ۶۰۰ میلیون مترمکعب عبور کرده که این میزان مصرف، بیش از میزان کل مصرف اروپا یا آنطور که میگویند نصف مصرف است و تأمینکنندگان گاز با توجه به اینکه اولویت با بخش خانگی است، بخشی از گاز موردنیاز را از سوخت صنایع و نیروگاهها تأمین میکنند و برخی نیروگاهها باوجوداینکه در این فصل سال مصرف برق پایین است، ظاهراً به سوختهای دیگر ازجمله مازوت روی آوردهاند.
صالحی میگوید: این وضعیت، منجر به افزایش آلودگی هوا شده و سلامت شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است؛ اما سیاستگذاران در دولت و مجلس و سایر نهادها باید به این مسئله توجه کنند که کشور به چه دلیل در این موقعیت قرارگرفته است؟
صالحی میگوید: قبلاًمصرف بنزین نیز به مرز ۱۵۰ میلیون مترمکعب رسید که اگر دولت دست به سیاستهای بازدارنده نمیزد، شاید مصرف این حامل انرژی فراتر از این ارقام رفته بود. این سیاست در مورد مصرف گاز هم باید اتفاق بیفتد. در مورد مصرف گاز نیز دولت باید نسبت به اجرای چنین سیاستی اقدام کند.
او ادامه میدهد: البته اینیک موضوع ملی است و همه باید نسبت به آن احساس تعهد کنند؛ یعنی اگر سازمان محیطزیست، وزارت نیرو، وزارت نفت و دادستانی بخواهند، موضوع آلودگی هوا را به یکدیگر حواله دهند، مشکلی حل نمیشود. مردم انتظار دارند مسئولان بهطور ریشهای این مسئله را حل کرده و از تکرار آن در سالهای بعد جلوگیری کنند.
به گفته صالحی قرار بود از زمان برنامه سوم توسعه قیمتهای حاملهای انرژی بهصورت پلکانی افزایش یابد، آن برنامهریزی به خوبی در حال پیشرفت بود، اما متأسفانه با تصویب طرح تثبیت قیمتها در مجلس هفتم این روند متوقف شد.
صالحی تصریح میکند: سال گذشته دولت، نسبت به افزایش قیمت بنزین اقدام کرد؛ اما آیا در سال آینده افزایش قیمتی در بنزین خواهیم داشت؟ مسئله این است که موضوعات اقتصادی موضوعاتی نیستند که به حال خود رها شوند. نتیجه تصمیماتی که بهموقع گرفته نشود بعداً با هزینههای سنگینتری ظاهر خواهد شد. مازوتسوزینیروگاهها و آلودگی هوا نیز معلول بوده و نتیجه تصمیماتی است که باید در وقت مناسب اتخاذ میشد، ولی متأسفانه نشد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران ادامه میدهد: البته برخی هم معتقد هستند مصرف مازوت فقط به دلیل مصرف بالای برق و گاز نیست، از سال ۲۰۱۷ سازمان بینالمللی کشتیرانی اعلام کرده که کشتیها باید بعد از سه سال از سوخت جایگزین مازوت مصرف کنند. بیشتر نفت کوره ایران را امارات میخرید؛ الان به دلیل این ممنوعیت صادرات نفت کوره کم شده و ایران مجبور است بخشی از این سوخت را در پالایشگاهها مصرف کند؛ اما آنچه مهم است هیچ شفافسازی در این زمینه صورت نمیگیرد.
عضو هیئت نمایندگان ایران تأکید میکند: موضوع مهم بعدی برنامه بهینهسازی پالایشگاههاست؛ سرمایهگذاری برای بهینهسازی پالایشگاهها متوقفشده است. وقتی پالایشگاهها بهموقع بهینه نشود، افزایش تولید مازوت نیز اجتنابناپذیر خواهد بود. برعکس آنهم صادق است، یعنی هر چه پالایشگاه پیشرفتهتر باشد، تولید مازوت آن کمتر است. مدتهاست که ما نتوانستهایم بسیاری از پالایشگاههایمان را بهروز کنیم.
به گفته صالحی تحریم و نرخ منفی سرمایهگذاری داخلی و خارجی یکی از مهمترین دلایل است؛ ولی در این میان از سیاستگذار انتظار میرود، فکری به حال مسئله حاملهای انرژی بکند.
او تأکید میکند: نامتوازن بودن قیمت انرژی در ایران و مصرف بالا به دلیل ارزان بودن قیمت برق، دو متهمی هستند که میتوان ریشه اصلی خاموشیهای اخیر و حتی بخشی از آلودگیها را به آنها نسبت داد.
صالحی ادامه میدهد: برای برونرفت از این چالشها باید در مرحله اول مسئله اقتصاد برق و تعرفه گذاری این کالا موردتوجه متولیان این صنعت قرار گیرد؛ زیرا تا زمانی که توازن به صنعت برق بازنگردد، نمیتوان انتظار استقبال سرمایهها از این صنعت استراتژیک را داشت. باید اصل مسائله اقتصاد به عرصه انرژی بازگردد تا این صنعت استراتژیک بتواند با جذب سرمایه وضعیت خود را اصلاح کند.