وبلاگ مقالات

مدیر کارگروه "نیروگاه‌های خورشیدی خانگی" انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر با تأکید بر اینکه نرخ نصب نیروگاه‌های خورشیدی خانگی به دلیل افزایش نرخ ارز توجیه اقتصادی ندارد، گفت: این در حالی است که در صورت اعمال معافیت‌های گمرکی علاوه بر آنکه موجب پیک‌زایی مصرف برق در تابستان خواهد شد، جذابیت بیشتر کسب‌وکارهای حوزه تجدیدپذیر را به دنبال دارد.

نسترن رفیعی اظهار کرد: طبق آماری که در کارگروه خورشیدی خانگی انجمن به‌دست آمد، سالانه حدود ۱۶۲ هزاردستگاه ساختمان مسکونی در کشور ساخته می‌شود که مجموع سطح زیربنای این ساختمان‌ها برابر ۲۲ میلیون مترمربع است و ما در جلسات کارگروه خورشیدی خانگی انجمن با در نظر گرفتن محدودیت‌های فنی و فرضیاتی در این زمینه به عدد ۲۰۰ تا ۲۵۰ مگاوات ظرفیت نصب نیروگاه‌های خورشیدی روی سقف ساختمان‌ها رسیدیم که عدد قابل‌توجهی است.

وی ادامه داد: علاوه بر آن میلیون‌ها ساختمان ساخته‌شده در کشور وجود دارند که پتانسیل نصب میلیون‌ها نیروگاه خورشیدی را دارند، ازاین‌رو ظرفیت قابل‌نصب به‌سادگی به بیش از ۱۰ هزار مگاوات می‌رسد. این اعداد در کارگروه خورشیدی خانگی در انجمن در حال بررسی دقیق‌تر هستند.

رفیعی با اشاره به آمارهای منتشرشده توسط ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی) در اردیبهشت سال ۹۹ اظهار کرد: بر اساس این آمار در فاصله ظرفیت‌های صفر تا ۱۰۰ کیلووات نیروگاه انرژی‌های خورشیدی مجموعاً ۴۵ مگاوات ظرفیت نصب‌شده وجود دارد، ولی از آمار صفر تا ۲۰ کیلووات که مربوط به سایز خانگی است، آماری در دسترس نیست و این در حالی است که  این ظرفیت، برای کشوری مانند ایران بسیار کم است و می‌توان گفت به این بخش کم‌توجهی شده است.

به گفته وی، ۴۵ مگاوات نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس برابر ۱۲ درصد از ظرفیت خورشیدی نصب‌شده در کشور است. درحالی‌که در سایز بیشتر از یک مگاوات، ۳۴۱ مگاوات نیروگاه خورشیدی بزرگ‌مقیاس نصب‌شده است که ۸۸ درصد ظرفیت نصب‌شده را تشکیل می‌دهد. این توزیع را در نمودارهای زیر نیز می‌توان مشاهده کرد:

عضو هیئت مؤسسین و مدیر کارگروه "نیروگاه‌های خورشیدی خانگی" انجمن سازندگان و تأمین‌کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر با تأکید بر اینکه نصب نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس روی سقف ساختمان‌های مسکونی برای همه ذی‌نفعان سودآور است، خاطرنشان کرد: نصب نیروگاه‌های خورشیدی روی سقف ساختمان‌های مسکونی مفید است، چون قسمتی از سقف ساختمان بلااستفاده است، مالکیت ساختمان و انشعاب برق از قبل فراهم است؛ بنابراین مالک ساختمان می‌تواند از امکانات موجود برای احداث خط تولید برق پاک و درآمدزایی برای ساختمان استفاده کند.

وی اضافه کرد: علاوه بر آن برای وزارت نیرو نیز مثمرثمر است؛ چون مقداری از تأمین برق مصرفی خانگی در همان محل ساختمان انجام می‌شود و شاهد سرمایه‌گذارانی خرد و میلیونی خواهیم بود که وارد عرصه تولید برق می‌شوند و دقیقاً در همان محل مصرف، برق تولید می‌کنند.  به‌خصوصکه پیک تولید برق خورشیدی همزمان با پیک مصرف خانگی در ماه‌های گرم سال است و می‌توانند کمک شایانی به پیک‌زدایی کنند.

رفیعی افزود: از سوی دیگر برای کسب‌وکار فعالین عرصه انرژی خورشیدی نیز بسیار جذاب است و یک مسیر جدید برای توسعه کسب‌وکار و تولید تجهیزات و فعالیت‌های پیمانکاری و نگهداری و تعمیرات و ... گشوده خواهد شد.

وی به بیان دلایل عدم توسعه نیروگاه‌های خورشیدی در سایز خانگی، گفت: نخستین عامل عدم توسعه، توجیه‌پذیری اقتصادی است. به این معنا که احداث نیروگاه‌های خورشیدی همراه با خرید تضمینی انجام می‌شود که نرخ‌های خرید برق را ساتبا و وزارت نیرو تعیین می‌کنند. با توجه به افزایش نرخ ارز از ابتدای سال گذشته، قیمت تمام‌شده یک نیروگاه خورشیدی ۵ کیلوواتی خانگی از حدود ۴۵ میلیون تومان به ارقام ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان رسیده است، ولی نرخ خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های خورشیدی در این سایز همان رقم ۱۰۴۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت سال ۹۸ باقی‌مانده است. به این دلیل نصب نیروگاه‌های خورشیدی در ساختمان‌های مسکونی کُند و بعضاً متوقف‌شده است.

رفیعی با تأکید بر اینکه همچنین مسائل حقوقی نیز وجود دارد که احداث نیروگاه‌های خورشیدی در سقف واحدهای مسکونی را با چالش روبرو می‌کند، یادآور شد: برای محاسبه و پیشنهاد نرخ‌های خرید تضمینی، کارگروه تعیین نرخ خرید برق در انجمن تشکیل شد که جزئیات قیمت تمام‌شده سامانه‌های خورشیدی در سایزهای گوناگون ازجمله خورشیدی خانگی با دقت تمام تعیین شد و درنهایت نتایج فوق همراه با نرخ‌های خرید تضمینی پیشنهادی برای ساتبا ارسال شد.

وی ادامه داد: همچنین در بهمن و اسفند سال گذشته درخواست افزایش نرخ خرید تضمینی از طرف شرکت‌های عضو انجمن مجدداً برای وزارت نیرو ارسال شد. نرخ‌های پیشنهادی به این صورت بوده است:

انتظار ما این است که عدد نرخ به میزان مناسب افزایش یابد و پله‌ها نیز به‌صورت درخواستی انجمن که استاندارد نیز هستند، تعیین شوند.

عضو هیئت مؤسسین و مدیر کارگروه "نیروگاه‌های خورشیدی خانگی" انجمن سازندگان و تأمین کنندگان کالا و خدمات انرژی‌های تجدیدپذیر با بیان اینکه طبق بررسی ما در کارگروه، نیروگاه‌های خورشیدی خانگی از چهار جهت مورد ظلم قرارگرفته‌اند، گفت: اول آنکه تعرفه‌های گمرکی برای واردات تجهیزات در سال گذشته بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی بود، ولی برای سال جاری که ابتدای آن هستیم، بر مبنای نرخ ارز بین‌بانکی (ETS) که قیمت کنونی آن حدود ۲۸ هزار تومان است، محاسبه می‌شود (چه برای واردات تجهیزات چه برای واردات مواد اولیه برای شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات) و این خود موجب افزایش بیشتر در قیمت تمام شده نیروگاه خواهد شد. درحالی‌که نیروگاه‌های بزرگ که با ساتبا قرارداد خرید تضمینی دارند، مشمول معافیت در عوارض گمرکی هستند.

وی ادامه داد: دومین ظلم این است که حوزه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی حوزه‌ای است که از تجهیزات تولید داخل به‌وفور استفاده می‌شود، ولی ساتبا هنوز درصدهای تشویقی تولید داخل را در نرخ‌های خرید تضمینی اعمال نکرده است، لذا هم تولیدکننده و هم خریدار تجهیزات از این مشوق‌ها هنوز برخوردار نشده‌اند. انجمن این موضوع را در سال جاری پیگیری می‌کند، ولی شایسته است که در ابتدای سال جاری این موضوع بعد از سال‌ها اجرایی شود.

رفیعی با اشاره به ظلم سومی که به نیروگاه‌های خانگی روا می‌شود، گفت: ضرایب ساعتی که برای نیروگاه‌های بزرگ در نظر گرفته‌شده است، برای نیروگاه‌های تا سقف انشعاب هنوز اعمال نشده است و قصد داریم این موضوع را از طرف انجمن پیگیری کنیم که نیروگاه‌های خورشیدی تا ظرفیت انشعاب نیز از ضرایب ساعتی به‌صورت متوسط ماهانه برخوردار شوند.

وی اضافه کرد: علاوه بر آن مالیات بر ارزش‌افزوده‌ای که از واردکنندگان تجهیزات اخذ می‌شود، زمانی که به‌دست مصرف‌کننده نهایی خانگی می‌رسد، روی قیمت تمام‌شده تجهیزات اضافه می‌شود و امکان بازپرداخت آن نیست؛ بنابراین مصرف‌کننده نهایی مشمول ۹ درصد (۱۰ درصد سال جاری) افزایش قیمت می‌شود. درحالی‌که در نیروگاه‌های بزرگ، سرمایه‌گذار می‌تواند مبلغ مالیات بر ارزش‌افزوده پرداختی خود را پس از احداث نیروگاه، باز پس بگیرد.

رفیعی خاطرنشان کرد: اگر افزایش نرخ کمتر از میزان درخواستی باشد، شاهد رکود و تعطیلی بیشتر شرکت‌ها، تعدیل نیرو و بیکاری متخصصان و عدم توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خانگی در ماه‌های آینده خواهیم بود. به‌اضافه اینکه به اهداف توسعه‌ای کشور درزمینه تولید برق، حفاظت از محیط‌زیست و ... نخواهیم رسید.

وی ادامه داد: بنابراین درخواست انجمن و شرکت‌هایی که در این حوزه فعال هستند، افزایش مناسب نرخ‌های خرید برق خورشیدی و نیز موافقت با ایجاد پله‌های پیشنهادی ازجمله گسترش پله ۱۰۰ کیلووات تا ۲۰۰ کیلووات و ایجاد پله یک مگاوات است.

منبع: ایسنا