وبلاگ مقالات

اتکای بیش‌ازاندازه تولید برق به منابع گاز طبیعی علاوه بر کاهش ارزش‌افزوده این منبع محدود منجر به از بین رفتن امنیت انرژِی کشور می‌شود.

استفاده از انرژی برق جزء جدانشدنی از زندگی مردم شده و تأمین آن به یکی از وظایف اساسی دولت‌ها بدل شده است. شدت وابستگی زندگی مردم به انرژی برق آن‌قدر فراتر از تصور است که تأمین نکردن جزء اندکی از انرژی تنها برای یک روز می‌تواند زمینه ابراز نارضایتی گسترده را به وجود بیاورد.

برای تولید برق از کدام منبع استفاده کنیم؟

در شرایط کنونی این انرژی از منابع مختلفی نظیر، سوخت‌های فسیلی، انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر تولید می‌شود. انتخاب هریک از این منابع به‌منظور تولید برق می‌تواند دلایل گسترده‌ای را به همراه داشته باشد. بنابراین انتخاب منابع تأمین انرژی با کنار هم قرار دادن دلایل متعدد ممکن می‌شود.

یکی از اساسی‌ترین بخش‌های انتخاب منبع انرژی تولید برق برای هر کشور، مسئله اقتصاد و هزینه تولید برق است. در همین راستا قصد داریم، تولید برق با استفاده از منابعی نظیر، گاز، انرژی خورشید، انرژی بادی و انرژی هسته‌ای را از نگاه اقتصادی برای کشور بررسی کنیم.

کاهش ۸۹ درصدی هزینه تولید برق خورشیدی در ده سال گذشته

در همین ارتباط، اولین گام برای بررسی مذکور، توجه به تعیین قیمت تمام‌شده هر یک از منابع ذکرشده است.

برای مثال مطابق جزئیات ارائه‌شده از سوی توسعه تکنولوژی در ده سال اخیر سبب شده تا تولید برق از منابع تجدیدپذیر به‌شدت اقتصادی شود. به استناد آمار جهانی، در شرایطی که تولید یک مگاوات ساعت برق از منبع صفحه‌های خورشیدی در سال ۲۰۰۹ حدود ۳۵۹ دلار هزینه داشت. این هزینه با کاهش ۸۹ درصد در سال ۲۰۱۹ به تنها ۴۰ دلار برای هر مگاوات رسیده است.

همچنین هزینه تولید انرژی برق از توربین‌های بادی نصب‌شده در خشکی نیز در طول ده سال گذشته با کاهش ۷۰ درصدی مواجه شده و در سال ۲۰۱۹ تنها با هزینه ۴۱ دلاری می‌توانید، یک مگاوات ساعت انرژی برق داشته باشید.

نکته قابل‌توجه درزمینه مقایسه هزینه تولید انرژی در بازه زمانی ده سال گذشته، مسئله انرژی هسته‌ای است که از سال ۲۰۰۹ تا سال ۲۰۱۹ به ترتیب با افزایش ۲۶ درصد مواجه شده و به ۱۵۵ دلار برای هر مگاوات رسیده است. علت این امر نیز ارتقای استانداردهای ایمنی و دفن زباله‌های اتمی و به دنبال آن افزایش هزینه تولید برق است.

هزینه تمام‌شده عنوان‌شده برای انرژی‌های خورشیدی، بادی و هسته‌ای از آمار جهانی استخراج‌شده و قطعاً این هزینه‌ها در ایران به دلیل منابع و نیروی کار ارزان قیمت‌تر، کمتر خواهد بود.

تولید برق ایران از گاز طبیعی، مگاواتی ۱۷٫۵ دلار

با دانستن قیمت تولید برق منابع تجدیدپذیر ازجمله انرژی خورشیدی، انرژی بادی و انرژی هسته‌ای به سراغ محاسبه قیمت تولید برق با استفاده از منابع گاز می‌رویم. به استناد جزئیات ارائه‌شده از سوی شرکت تولید نیروی برق حرارتی، هزینه تولید برق هر مگاوات انرژی برق در نیروگاه‌های کشور با احتساب هزینه انرژی معادل ۳۵۰ هزار تومان است که با احتساب هر دلار ۲۰ هزار تومان معادل ۱۷٫۵ دلار برای هر مگاوات خواهد بود.

در نگاه اول، مقایسه قیمت تولید برق با استفاده از منابع گازی ۴۳ درصد ارزان‌تر از انرژی خورشیدی است اما یکی از دلایل عمده این قیمت کم، منابع عظیم گاز طبیعی در ایران است.

در همین راستا سیما غفاری، کارشناس انرژی با اشاره به این نکته که گاز طبیعی تولیدشده می‌تواند به‌جای تبدیل‌شدن به برق با استفاده در سایر صنایع و حتی صادرات، ارزش‌افزوده بیشتری برای کشور داشته باشد، گفت:«هزینه تولید برق با احتساب هزینه گاز وارداتی بین ۴۰ تا ۵۰ دلار است و اگر ما بخواهیم از گاز طبیعی بیشترین ارزش‌افزوده را داشته باشیم، تولید برق خورشیدی به صرفه‌تر از تولید برق از گاز می‌شود».

این کارشناس انرژی ضمن اشاره به اینکه، منابع گازی کشور ذخایر استراتژیک و متعلق به آیندگان است، گفت: «تولید برق باقیمت غیرمتعارف گاز معادل ۱۷٫۵ دلار برای هر مگاوات است و همین باعث شده تا مدیران تصمیم‌گیرنده به توجیه غیراقتصادی بودن توسعه انرژی تجدیدپذیر رجوع کرده و این منابع را گسترش ندهند».

علاوه بر مسئله اقتصادی، یکی دیگر از مواردی که باید در انتخاب منابع تولید برق مدنظر قرار گیرد، مسئله امنیت انرژی است.  به‌طورکلینزدیک به ۹۰ درصد از تولید برق کشور به کمک منابع گازی تأمین می‌شود. در چنین شرایطی تحت تأثیر قرار گرفتن تأمین گاز این نیروگاه‌های می‌تواند زمینه بحران گسترده‌ای را به وجود آورد، زیرا بخش عمده‌ای از نیروگاه‌های تولید برق کشور از مدار خارج‌شده و عملاً تأمین برق کشور فلج می‌شود.

تجربه زمستان سال جاری و افزایش مصرف گاز خانگی شاهدی بر این مدعاست که اتکای بیش‌ازاندازه تولید برق به منابع گازی می‌تواند منجر به‌شدت گرفتن بحران خاموشی در صورت کاهش ورودی گاز به نیروگاه‌ها شود.

در همین راستا، اصغر سرمست، کارشناس مسائل انرژی در بیان اینکه نباید همه تخم‌مرغ‌های تولید برق کشور در سبد گاز طبیعی چیده شود، گفت:«حتی اگر قیمت تولید برق از گاز طبیعی صفر هم تمام شود، نباید تولید برق حرارتی را از حدی بیشتر کرد، چراکه امنیت انرژی مسئله مهمی است که باید به آن توجه شود».

با توجه به دو عامل مطرح‌شده یعنی مسئله توجیه اقتصادی و همچنین امنیت انرژی به نظر می‌رسد، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر با محوریت استفاده از انرژی خورشیدی، انرژی بادی و انرژی هسته‌ای باید در دستور کار مدیران کشور قرار گیرد، تا علاوه بر صادرات گاز طبیعی ما به ازا و افزایش ارزش‌افزوده ناشی از این عمل، وابستگی تولید برق کشور به گاز طبیعی کمتر از میزان کنونی شود.

منبع: www.farsnews.ir